Palas del Rei

Palas de Reiren historia estuki lotuta dago kultura militarrarekin, eta oraindik ere aztarna arkeologiko ugari gordetzen ditu, antzinako kokaleku baten lekuko.

Tradizioaren arabera, kontzejuak ‘pallatium regis’ izena Witiza errege bisigodoaren jauregiari zor dio, 702. eta 710. urteen artean errege izan zenari.

Palas de Rei udalerriak ondare artistiko handia du, lurralde horien iragan dotorea islatzen duena; izan ere, gotorlekuen, dorreen, gazteluen eta zenbait jauretxe eta etxe armarridunen aztarnak ditu.

• Villar de Donas eliza: XIII. mendeko eliza erromanikoa, Monumentu Historiko Artistiko izendatua, han kokatutako Santiagoren Ordenako monasterio zaharraren zati izan zena. Gurutze latindarreko oinplanoa du, nabe nagusia eta gurutzadura angeluzuzenak dira, erdiko absidea erdizirkularra da eta zeharkako nabera ematen duten bi absidiolo ditu. Barrualdean: XV. mendeko baldakin gotikoa, Galiziako elizetatik salbuetsita dagoen bakarra, granitozko erretaula nagusia, horma-pintura gotiko interesgarriak absidean eta hainbat familiaren armarriak dituzten hilobi-pieza batzuk.
• Pambreko gaztelua: Galiziako historian eta geografian hobekien kontserbatu den gaztelurik ederrenetakoa. Galiziako noblezia-arkitekturaren eta arkitektura feudalaren erakusgarria, arkitektura tradizionala hobekien kontserbatzen duena. Garaiko dokumentuen arabera, badakigu Gonzalo Ozores de Ulloak 1378an eraiki zuela gotorleku hori, nahiz eta gaur egun ikus dezakeguna XV. mendekoa den. Sartzeko, lubanarro txiki bat gainditu behar da zubi txiki baten bidez.