Glosarioa P-Z

Paramentu
Horma edo harresi baten aldeetako bakoitza. Halaber, harlandu baten sei aldeetako bakoitza.

Parapeto
Lubeta laburra, nagusiaren gainean eratua, landa aldera; soldaduen bularraldea babesten du etsaiaren kolpeetatik. Gotorleku moderno batean, bide estaliko kanpoaldean kokatutako lubeta laburra; soldaduen babesa zen tiroak edo beste zeregin batzuk egin bitartean.

Pieza
Ikus kanoi.

Plaza edo gotoriekuko pieza
Gotorlekuaren barnealdean kokatutako kanoia.

Plataforma
Bastioi baten goiko aldea.

Plaza
Harresiak dituen hiria edo gotorlekua.

Poliorzetika
Gotorleku bat mendean hartzeko edo defendatzeko teknika eta jardueren multzoa.

Poterna
Gotorleku baten bigarren mailako atea, txiki samarra, bertatik oharkabean sartu eta ateratzeko, etsaia ustekabean harrapatu edo indarrak lubanarroan biltzeko.

Rasante
Irudimenezko lerro inklinatua, kanoi-zuloak eta glazisa eta beste gotorleku obra batzuk elkartzen zituena; kanoi-zulo horietatik erasotzeko moduko areak markatzen zituen. Gotorlekuak erasotzeko moduko bateriekin gauza bera egin zitekeen.

Salba
Su-armen bidez egindako agurra. Kanoikada sorta, jarraian eta balarik gabe, ohore edo agur egiteko eginak. Artilleriako pieza berdin batzuen aldi bereko tiroa.

Tiro
Su-armen tiroari ematen zaion norabidea.

Tronera
Tronera Irekidura harresi bateko parapetoan edo bateria baten babeslekuan; kanoi-zuloa, segurtasunez eta zorroztasunez tiro egiteko.

Zabaldegi
Bide estalitik landa aldera doan gainehera. Harresiaren goieneko aldea, zeinaren gainean almenak altxatzen diren. Fabrikazko zoladura edo langa sendozko egitura, haren gainean bateria bateko kanoi-gurdia muntatzeko erabilia.

Zabalgunea
Hin batean eraikin berriak egiteko ezartzen den terrenoa. Terreno horretan egin diren eraikinen multzoa.

Zarpeadura
Etxe bateko pareta edo hormei ematen zaien igeltsu, estuko edo beste nahaski batezko geruza, azalera leunagotzeko asmoz.

Zeharka (ezarri)
Eraikuntzan: adreilu edo hariaren alde luzeena paramentuko lerroarekiko zut ezartzea.

Zehar-saiheska (ezarri)
Adreiluak alboka jarriz egindako obra, bataren aldeak bestearenarekin luzera guztian bat egiteko moduan.

Ziudadela
Barruti harresitua, eskuarki hirigune bateko harresi lerroarekin intersekzioan edo haren barrenean jarria, hirigune horren gainbegirale eta azken gerizaleku izateko.

Zubi altxagarri
Zurezko pieza, oso sendoa eta zurruna, lubanarroaren gainean kokatzen zena. Etsaiek eraso eginez gero, sistema mekaniko konplexu baten bidez altxatzen zen, poleak, kateak eta kontrapisuak erabiliz. Bertikalki altxatzean erasotzaileak sartzea galarazten zen eta atearen babesa eta defentsa-lana errazten. Zubi etzanen eta gotorlekuen arteko komunikabidea zubi altxagarri baten bitartez egiten zen, etsaien sarrera oztopatzeko.

Zulaketa lan
Erasotzaileek aurrera egitea, haiek egindako galeria edo lubakietan barrena, edo mendean hartzen dituzten gotorlekuen babesean.

Zuresi
Zoruan bertikalki iltzatutako hesolak; batetik bestera dezimetro erdia unten da, eta ohol horizontalen bidez bermatzen dira. Bide estaliko banketaren gainean kokatzen da, lubakietan edo beste leku batzuetan.